Гiсторыя кафедры

Кафедра «Фізіка і хімія» была ўтворана ў студзені 2016 года шляхам зліцця кафедры «Фізіка» і кафедры «Хімія» Установы адукацыі "Беларускі дзяржаўны універсітэт транспарту». Загадчыкам кафедры з'яўляецца доктар тэхнічных навук, прафесар Нявераў Аляксандр Сяргеевіч.

Кафедра "Фізіка" была ўтворана ў кастрычніку 1953 года. Галоўнай задачай кафедры было і застаецца падрыхтоўка студэнтаў у галіне прыродазнаўчых навук, неабходных не толькі для паспяховага засваення імі спецыяльных тэхнічных дысцыплін БелДУТу, але і для атрымання сучаснай паўнавартаснай вышэйшай адукацыі. Вялікая ўвага выкладчыкі і супрацоўнікі кафедры надаюць павышэнню якасці выкладання,: своечасова выдаюцца новыя метадычныя дапаможнікі для практычных і лабараторных заняткаў, пастаянна вядзецца праца па абнаўленні і ўдасканаленні лабараторнай базы кафедры, заняткі са студэнтамі праводзяцца з выкарыстаннем тэхнічных сродкаў навучання, распрацоўваюцца і ўкараняюцца новыя інфармацыйныя тэхналогіі ў навучанні. Выкладчыкі кафедры пастаянна павышаюць свой узровень праз аспірантуру, навуковыя стажыроўкі, курсы павышэння кваліфікацыі.

Доўгія гады кафедрай «Фізіка» загадваў прафесар В.Я. Мацюшэнка (1941-2009) - адзін з аўтараў навуковага адкрыцця "З'ява адукацыі насычанай вадародам зоны ў падпаверхнастным пласце металу пры трэнні".

Да снежня 2015 года загадчыкам кафедры «Фізіка» з'яўляўся В.А. Зыкун - спецыяліст у галіне фізікі элементарных часціц, удзельнік некалькіх эксперыментальных праграм у фізіцы высокіх энергій: CMS LHC (Вялікі адронны коллайдер), E-158 (SLAC, Стэнфардскі лінейны паскаральнік) і MOLLER (лабараторыя ім. Джэферсана, JLab).

У 1990 годзе Міністэрствам адукацыі РБ быў уведзены курс «Радыяцыйная бяспека». Ён уключае ў сябе не толькі тэарэтычныя веды, але і дае студэнтам практычныя навыкі, неабходныя для працы спецыялістаў у складаных абставінах, якая склалася пасля аварыі на ЧАЭС. На кафедры створана новая лабараторыя радыяцыйнай бяспекі, аснашчаная неабходным для працы студэнтаў абсталяваннем і кампутарамі для апрацоўкі вынікаў лабараторных работ. Выдадзены навучальныя дапаможнікі і практыкум па ядзернай фізіцы і радыяцыйнай бяспекі, дапушчаныя Міністэрствам адукацыі Рэспублікі Беларусь для выкарыстання ва ВТНУах (дацэнт В.А. Савасценка) і вучэбна-метадычны дапаможнік «Асновы радыяцыйнай бяспекі» (дацэнт В.Г. Радненков).

Кафедра «Хімія» ўтворана ў 1953 г. Першым супрацоўнікам кафедры была Рыбкіна С.Ф., якая прыйшла ў БелIIЧТ старэйшым лабарантам ў верасні 1953 г. і актыўна ўдзельнічала ў стварэнні хімічнай лабараторыі. Хімічнае абсталяванне, посуд, рэактывы лабараторыі набываліся ў гарадах Масква, Мінск, Харкаў, Гомель, і да пачатку навучальнага года быў пастаўлены лабараторны практыкум, прадугледжаны планам. Лабараторныя работы, правядзенне якіх першапачаткова планавалася на базе Гомельскага педінстытута, пачаліся ў сценах роднага інстытута для дзённага і вячэрняга аддзяленняў. У вырабе наглядных дапаможнікаў па хіміі і некаторых прыбораў для правядзення лабараторных работ ўдзельнічалі студэнты механічнага, будаўнічага і вячэрняга факультэтаў.

Для чытання лекцый запрашаліся дацэнты з Масквы і Гомельскага педінстытута. Лекцыі з дэманстрацыяй досведаў для студэнтаў вячэрняга аддзялення і ўсе лабараторныя працы праводзіла Саланевіч В.Г., якая працавала асістэнтам з кастрычніка 1953 г. па верасень 1959 г.

У снежні 1953 г. кафедру ўзначаліў Гнусін М.П. У 1959 г. ён абараняе кандыдацкую дысертацыю, у 1960 г. - доктарскую. У лістападзе 1960 годзе яму прысвойваецца вучонае званне прафесара. Гнусін М.П. кіраваў кафедрай па 1961 г.

У жніўні 1967 г. на кафедру прыходзіць к.х.н., дацэнт Багданаў В.П. З яго прыходам ажыўляецца навукова-даследчая работа кафедры. Асноўнымі напрамкамі работы Багданава В.П. і Балоцінай Р.С. былі вывучэнне механізмаў селектыўнай карозіі сплаваў на аснове медзі, каразійнае і электрахімічнае паводзіны біметалічных сістэм у крыві жывёл і магчымасць іх прымянення для осцеасiнтезу і г.д. Багданаў В.П. з'яўляецца аўтарам 3 вынаходак і 72 навуковых прац і вучэбных дапаможнікаў; Балоціна Р.С. - аўтар 16 навуковых і навучальных работ, у тым ліку і па методыцы выкладання хіміі ў ВНУ.

Багданаў В.П. кіраваў кафедрай з сакавіка 1972 г. па люты 1982 г.

У лютым 1982 годзе кафедру ўзначаліла к.т.н. Родчэнка Д.А. З яе прыходам пачаў павышацца аўтарытэт кафедры ў галіне навуковых даследаванняў. Ствараецца навукова-даследчая група са складу выкладчыкаў, супрацоўнікаў і студэнтаў, якія працуюць па хоздагаворам. На базе кафедры неаднаразова праводзяцца навуковыя семінары па фізіцы і тэхніцы плазмы, Усесаюзная школа перадавога вопыту. На Рыжскай кінастудыі па яе ініцыятыве зняты гукавы навучальны фільм «Супрацькаразійная абарона асноўных вытворчых фондаў". Распрацоўка навуковых асноў і спосабаў фарміравання кампазіцыйных матэрыялаў з дапамогай інтэнсіўных тэхналогій склала прадмет доктарскай дысертацыі Родчэнка Д.А., трох кандыдацкіх дысертацый яе аспірантаў, шэрагу дыпломных праектаў студэнтаў.

З лютага 2001 г. кафедру ўзначальвае Нявераў А.С., д.т.н., прафесар. У БелДУТе Нявераў А.С. працуе з верасня 1994 г. на пасадзе прафесара.

На кафедры ажыццяўляецца падрыхтоўка па курсе агульнай хіміі інжынераў ўсіх спецыяльнасцяў. Акрамя таго, пачынаючы з 1993 г., адна за адной з'яўляюцца новыя спецыяльнасці, такія як «Вытворчасць будаўнічых вырабаў і канструкцый», «водазабеспячэнне, водаадвядзенне, ачыстка прыродных і сцёкавых вод», «Тэхналогія і абсталяванне высокаэфектыўных працэсаў апрацоўкі матэрыялаў". Для якіх уведзены новыя дысцыпліны «Звязальныя матэрыялы», «Метады аналізу будаўнічых матэрыялаў», «Фізічная хімія», «Фізічная і калоіднай хімія», «Хімія вады і мікрабіялогія», «Арганічная хімія», «Карозія і абарона металаў», укаранёны новыя спецкурсы «Фізіка-хімічныя ўласцівасці рэчываў, якія складаюць небяспечныя грузы» (аўтар Родчэнка Д.А.) і «Карозія і абарона будаўнічых канструкцый і збудаванняў» (Чубукова Г.І.).