Кафедра «Фізіка і энергаэфектыўныя тэхналогіі» створана ў жніўні 2020 года шляхам аб’яднання кафедраў «Экалогія і энергаэфектыўнасць у тэхнасферы» і «Фізіка і хімія», кіруе кафедрай кандыдат тэхнічных навук Пяхота Аляксандр Мікалаевіч.
Кафедра «Экалогія і энергаэфектыўнасць у тэхнасферы» была створана ў верасні 2016 года пасля аб’яднання кафедраў «Экалогія і рацыянальнае выкарыстанне водных рэсурсаў» і «Энергаэфектыўныя тэхналогіі на транспарце».
У 2016 г. пад кіраўніцтвам загадчыка кафедры Вячаслава Міхайлавіча Аўчыннікава на кафедры пачалася падрыхтоўка студэнтаў па ўнікальнай для Рэспублікі Беларусь спецыяльнасці «Энергаэфектыўныя тэхналогіі і энергетычны менеджмент», якая адносіцца да кірунку адукацыі ў галіне энергааўдыту ў рамках профілю падрыхтоўкі спецыялістаў з вышэйшай адукацыяй. Увядзенне новай спецыяльнасці сталася рэакцыяй на такую глабальную тэндэнцыю, як неабходнасць развіцця энергарэсурсазберажэння ў нашай краіне і ягонае актыўнае ўкараненне ў розныя вытворчыя працэсы.
Энергазберажэнне з выключна кіраўніцкага ўхілу атрымлівае істотны тэхнічны ўхіл і робіцца высокатэхналагічнай дысцыплінай, неабходнай для павышэння канкурэнтаздольнасці прадпрыемстваў за кошт прымянення энергаэфектыўных тэхналогій і энергазберагальнага абсталявання. Усяму гэтаму спрыяла стварэнне кафедры «Энергаэфектыўныя тэхналогіі на транспарце» (01.09.2011) па ініцыятыве В.М. Аўчыннікава, якую ён у той час узначальваў. З моманту стварэння да моманту аб’яднання на кафедры працавалі к.т.н., дацэнты Калдаева С.М., Макееў В.В., ст. выкладчыкі Макрэнка (Еўмінава) І.М., Слесарэнка В.А., заг. лабараторыі Барадзёнак Е. К.
Варта адзначыць, што В.М. Аўчыннікаў на працягу многіх гадоў працы ў нашым універсітэце (больш за 50 гадоў), з’яўляючыся ў розныя гады загадчыкам кафедры, а ў цяперашні час кіраўніком навукова-даследчага цэнтра «Экалагічная бяспека і энергазберажэнне на транспарце», прысвяціў доўгія гады вырашэнню праблем энергетычнай і экалагічнай бяспекі, а таксама павышэнню энергазберажэння на транспарце і прадпрыемствах прамысловасці.
З верасня 2019 г. па жнівень 2020 г. кіраўніцтва кафедрай «Экалогія і энергаэфектыўнасць у тэхнасферы» ажыццяўляў кандыдат тэхнічных навук Пяхота Аляксандр Мікалаевіч.
Кафедра «Фізіка» была створана ў кастрычніку 1953 года. Доўгія гады кафедрай «Фізіка» загадваў прафесар Уладзімір Якаўлевіч Мацюшэнка (1941-2009) – адзін з аўтараў навуковага адкрыцця «З’ява ўтварэння насычанай вадародам зоны ў
подпаверхневым слаі металу пры трэнні». У перыяд 2009-2015 года загадчыкам кафедры «Фізіка» з’яўляўся Уладзімір Аляксандравіч Зыкуноў – спецыяліст у галіне фізікі элементарных часціцаў, удзельнік некалькіх эксперыментальных праграм у фізіцы высокіх энергій: CMS LHC (Вялікі адронны калайдэр), E-158 (SLAC, Стэнфардскі лінейны паскаральнік) і MOLLER (лабараторыя імя Джэферсана, JLab).
У 1990 годзе на кафедры быў уведзены курс «Радыяцыйная бяспека» і створана новая лабараторыя радыяцыйнай бяспекі, абсталяваная неабходным для працы студэнтаў абсталяваннем і камп’ютарамі для апрацоўкі вынікаў. З тых часоў на кафедры падрыхтаваныя і выдадзеныя навучальныя дапаможнікі і практыкум па ядзернай фізіцы і радыяцыйнай бяспецы, дапушчаныя Міністэрствам адукацыі Рэспублікі Беларусь для выкарыстання ў ВНУ (дацэнт В.А. Савасценка), а таксама і вучэбна-метадычны дапаможнік «Асновы радыяцыйнай бяспекі» (дацэнт У.Г. Раднянкоў).
У студзені 2016 года кафедра «Фізіка» і кафедра «Хімія» шляхам зліцця былі рэарганізаваны ў кафедру «Фізіка і хімія». Загадчыкам кафедры стаў доктар тэхнічных навук, прафесар Нявераў Аляксандр Сяргеевіч. З 2019 года кафедру ўзначальвала доктар тэхнічных навук, прафесар Кудзіна Алена Фёдараўна.
Выкладчыкі кафедры чытаюць дысцыпліны для студэнтаў гуманітарна-эканамічнага, завочнага, механічнага, прамысловага і грамадзянскага будаўніцтва, будаўнічага, кіраванне працэсамі перавозак і электратэхнічнага факультэтаў па чатырох напрамках – энергетычным, экалагічным, цеплатэхнічным і гідраўлічным.
У навучальным працэсе шырока выкарыстоўваюцца інфармацыйныя тэхналогіі з ужываннем мультымедыйных комплексаў пры чытанні лекцый. Ўдасканальваецца работа па кантролі ведаў і ўменняў студэнтаў з выкарыстаннем тэстаў і рэйтынгавай сістэмы ацэнкі ведаў.
Метадычная праца кафедры накіравана на забеспячэнне навучальнага працэсу вучэбнай і метадычнай літаратурай, распрацоўку метадаў і інструментаў бягучага кантролю ведаў студэнтаў па чытаных дысцыплінах, распрацоўку і пастаноўку новых лабараторных работ, мадэрнізацыю наяўных лабараторных установак і забеспячэнне іх сучаснымі вымяральнымі прыборамі, выкарыстанне інфармацыйных тэхналогій у навучальным працэсе.
Кафедра мае філіялы на вытворчасці. У 2008 г. заключаны дагавор з КВУП «Гомельводаканал» аб сумеснай працы ў галіне адукацыі і навуковых даследаванняў. На водазаборы «Сож» і гарадскіх ачышчальных збудаваннях арганізаваны класы для правядзення лабараторных заняткаў для студэнтаў выпускаючай спецыяльнасці.
Філіял кафедры КВУП «Гомельводаканал» размешчаны па адрасе: г. Гомель, вул. Малайчука, 6.
Апрацоўка вынікаў цеплавізійнай здымкі карпусоў універсітэта групай СЭ-21
Навуковы напрамак работы кафедры «Фізіка і энергаэфектыўныя тэхналогіі» ахоплівае праблемы, звязаныя з энергазберажэннем, распрацоўкай нормаў паліўна-энергетычных рэсурсаў, нармаваннем расходу паліва для тэхнікі на чыгуначным хаду, цеплавізійным абследаваннем, распрацоўкай экалагічных пашпартоў, дапушчальнымі выкідамі забруджвальных рэчываў, распрацоўкай пашпартоў пажарнай бяспекі і аховай працы, распрацоўкай тэхналагічных нарматываў водаспажывання і водаадвядзення прадпрыемстваў, абследаваннем сістэм водазабеспячэння, водаадвядзення, ачышчальных збудаванняў і распрацоўкай рэкамендацый на іх рэканструкцыю.
Навуковыя даследаванні і распрацоўкі калектыву кафедры ахопліваюць наступныя напрамкі:
У калектыва кафедры набыты дастатковы вопыт і маецца высокі прафесійна-тэхнічны ўзровень для выканання названых работ.
Загадчык кафедры Аўчыннікаў В.М. з'яўляецца членам рэдакцыйных саветаў часопісаў «Энергаэфектыўнасць» (Рэспубліка Беларусь, г. Мінск) і «Лакаматыў» (Расійская Федэрацыя, г. Масква).
Выкладчыкі і супрацоўнікі кафедры актыўна займаюцца навуковай, метадычнай і выдавецкай дзейнасцю.
Значная ўвага на кафедры надаецца самастойнай працы студэнтаў, якая накіравана на больш поўнае засваенне чытальных курсаў, павышэнне актыўнасці студэнтаў пры вывучэнні дысцыплін, рацыянальнае выкарыстанне і арганізацыю свайго часу.
Асноўнай формай НДРС з'яўляецца індывідуальная работа выкладчыкаў са студэнтамі ў рамках навуковых гурткоў.
Даследаванне якасці вады азёр Гомеля
У 1995 г. кафедра падключылася да праграмы Балтыйскага універсітэта, які аб'ядноўвае універсітэты балтыйскага рэгіёну розных краін. З галаўнога універсітэта UPPSALA (Швецыя) на кафедру паступае літаратура па экалагічнай адукацыі. Студэнты штогод атрымліваюць магістарскія дыпломы па курсе «Устойлівы водны менеджмент».
Навуковыя распрацоўкі студэнтаў, якія прыцягваюцца да даследчай рабоце кафедры, атрымліваюць высокія ацэнкі на рэспубліканскіх конкурсах студэнцкіх навуковых работ, а таксама прадстаўлены шэрагам публікацый у зборніках навуковых артыкулаў. Студэнты актыўна ўдзельнічаюць у ўніверсітэцкіх і міжнародных навукова-тэхнічных канферэнцыях пад кіраўніцтвам выкладчыкаў кафедры.
Пераможцы рэспубліканскага студэнцкага конкурсу WILO
Удзельнікі семінара праекта PRESTO " Ачыстка сцёкавых вод з выдаленнем біягенных элементаў»
Студэнты спецыяльнасці СВ на Міжнароднай навукова-практычнай канферэнцыі " геаграфічныя аспекты ўстойлівага развіцця рэгіёнаў»
Удзельнікі II Міжнароднай навукова-практычнай канферэнцыі студэнтаў, магістрантаў «аспірантаў і маладых навукоўцаў " актуальныя пытанні навук аб зямлі ў канцэпцыі ўстойлівага развіцця Беларусі і сумежных дзяржаў»
Падрыхтоўку кадраў вышэйшай кваліфікацыі праз магістратуру і аспірантуру вядуць прафесар, доктар эканамічных навук Елавой І.А.; кандыдат тэхнічных навук, прафесар Берлін М.П.; дацэнты, Колас М.М., Кекiш Н.А.
Прафесарска-выкладчыцкі састаў кафедры пастаянна праводзіць заняткі ў Інстытуце павышэння кваліфікацыі работнікаў транспартнага комплексу Рэспублікі Беларусь. Асноўная тэматыка заняткаў са слухачамі ІПК звязана з прагрэсіўнымі тэхналогіямі грузавой і камерцыйнай працы на чыгуначным транспарце, тарыфамі і тарыфнай палітыкай, забеспячэннем захаванасці грузаў і бяспекай руху, вывучэннем нарматыўна-прававой дакументацыі, транспартнай лагістыкай і маркетынгам. Штогод павышаюць кваліфікацыю па дадзеным профілі дзясяткі спецыялістаў і кіраўнікоў станцый, аддзелаў службы грузавой работы і знешнеэканамічнай дзейнасці
Кафедра падтрымлівае цесныя сувязі з профільнымі ВНУ краін СНД (Маскоўскі, Санкт-Пецярбургскі, Кіеўскі, Харкаўскі, Днепрапятроўскі і іншыя універсітэты шляхоў зносін), Рэспублікі Беларусь (БНТУ, БДУ, БДЭУ і інш.), Польшчы (Вышэйшая Школа Эканомікі ў Варшаве), а таксама навукова-даследчымі інстытутамі: Эканомікі НАН і Мінэканомікі Беларусі, БелНДIТ «Транстэхніка», ААТ УНДIЧТам і інш.
У навучальным працэсе кафедра цесна супрацоўнічае з інжынерна-тэхнічнымі работнікамі Беларускай чыгункі, Беларускага рачнога параходства. Сумесна са спецыялістамі службы грузавой работы і знешнеэканамічнай дзейнасці Беларускай чыгункі выдаюцца практычныя дапаможнікі і метадычныя ўказанні для работнікаў чыгункі, слухачоў Інстытута павышэння кваліфікацыі кіруючых і інжынерна-тэхнічных работнікаў транспартнага комплексу, аспірантаў, магістрантаў і студэнтаў «Асновы камерцыйнай эксплуатацыі чыгуначных пад'язных шляхоў», «Афармленне перавозачных дакументаў у мясцовым і міжнародным паведамленнях», «Дагавор чыгуначныя перавозкі грузаў» і інш.
На кафедры з 2006 года выконваюцца заданні ў рамках дзяржаўнай праграмы комплексных навуковых даследаванняў «Эканоміка і грамадства» ў частцы фарміравання эфектыўных лагістычных сістэм дастаўкі грузаў і развіцця інфраструктуры трансмежных транспартна-лагістычных сістэм Беларусі.
Добра пастаўлена на кафедры навукова-даследчая работа студэнтаў (НДРС). Студэнты ўдзельнічаюць у рабоце штогадовых студэнцкіх навуковых канферэнцый, на якіх яны выступаюць з дакладамі, падрыхтаванымі пад кіраўніцтвам выкладчыкаў кафедры.
З 1987 года афіцыйна арганізаваныя і эфектыўна функцыянiруюць філіялы кафедры на станцыі Цэнтраліт, чыгуначным вакзале, ААТ «Гомельхлебапрадукт», дзе студэнты маюць магчымасць азнаёміцца на практыцы з тэхнічным абсталяваннем і тэхналогіяй працы, выконваюць шэраг лабараторных і практычных заняткаў. На аб'ектах чыгуначнага і рачнога транспарту студэнты праходзяць усе віды практык.
Гісторыя навучальнага аддзела БІІЖТа-БелДУТа пачалася са стварэння вучэбнай часткі, як жыццёва важнай структуры інстытута, якая была сфармавана ў першыя дні яго стварэння ў 1953 годзе. Першым начальнікам вучэбнай часткі стаў В. А. Белы (у будучыні – акадэмік, віцэ-прэзідэнт АН БССР).
З моманту стварэння інстытута і да 1964 года навучанне праводзілася па тыпавых вучэбных планах і праграмах, якія распрацоўваюцца Галоўным упраўленнем навучальных устаноў (ГУНУ) МШЗ СССР, з прыцягненнем вядучых спецыялістаў з ліку Прафесарскага складу транспартных інстытутаў.
У 1964 годзе ў адпаведнасці з пастановай Савета Міністраў СССР былі пашыраны правы ВНУ па ўнясенні змяненняў у навучальныя планы.
З 1988 года ВНУ было дадзена права на самастойную распрацоўку планаў на аснове макетаў ГУНУ МШЗ з улікам выканання мінімальных патрабаванняў саюзнага Міністэрства вышэйшай адукацыі.
У 1993 годзе распрацаваны і ўведзены ў дзеянне тыпавыя і рабочыя навучальныя планы па новых шыфрах і з улікам патрабаванняў Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь.
У 1999-2000 навучальным годзе ўведзена самастойная кіруемая праца студэнтаў (СКПС), не звязаная з памяншэннем фіксаванай нагрузкі выкладчыка. Выкладчык становіцца арганізатарам, кансультантам, памочнікам і экспертам самастойнай пазнавальнай дзейнасці студэнта, якая выконваецца пад ягоным кантролем.
У 2000 годзе ў Рэспубліцы Беларусь укараняюцца адукацыйныя стандарты спецыяльнасцяў.
У 2002 годзе ўступіў у сілу агульнадзяржаўны класіфікатар Рэспублікі Беларусь «Спецыяльнасці і кваліфікацыі» АКРБ 011-2001. У сувязі з гэтым пачата распрацоўка адукацыйных стандартаў другога пакалення і вучэбна-метадычнай дакументацыі да іх.
У ліпені 2007 года ўступіў у сілу Закон Рэспублікі Беларусь «Аб вышэйшай адукацыі».
Набор студэнтаў 2008 года ў БелДУТ ажыццёўлены па адукацыйных стандартах і вучэбных планах новага пакалення. Універсітэтам, як вядучым ВНУ ў галіне чыгуначнага і воднага транспарту, распрацаваны і ўкаранёны адукацыйныя стандарты і тыпавыя навучальныя планы па 10 спецыяльнасцях з 22.
За 65 гадоў дзейнасці БІІЖТа-БелДУТа колькасць спецыяльнасцяў, па якіх вядзецца падрыхтоўка спецыялістаў, вырасла з 4 да 31 (24 па 1 ступені вышэйшай адукацыі і 7 па другой ступені вышэйшай адукацыі). На працягу гэтых гадоў у навучальным аддзеле працавалі многія таленавітыя педагогі і арганізатары вучэбна-метадычнай работы. У іх ліку: начальнікі вучэбнай часткі і навучальнага аддзела В. А. Белы, І. Г. Лізагуб, П. Б. Мухо, В. В. Кетураў, Б. А. Чачын, Ж. В. Барэйша, Л. Н. Гагіна, В. І. Старастава; кіраўнікі вытворчай практыкі Т. С. Бакуновіч, Ф. П. Пішчык; метадысты і дыспетчары Т. І.Зыблева., Л. І. Л.І. Пяткіна, О.М. Блізнюк, Е.С. Мануйла, В.А. Васіліскіна.
Барэйша Ж.В.
Гагіна Л.Н.
Старастава В.І.
Расклад заняткаў выкладчыкаў
Форма справаздачы выканання лабараторных работ
Курсы па выбары
