Сістэма падтрымкі рашэнняў  «Тэхнічнае нармаванне эксплуатацыйнай работы дарогі»  (сумесна з СП ЗАТ «Міжнародны дзелавы альянс» IBA)

СПР ТНЭРД представляет собой систему принятия решений при разработке плановых норм работы дороги на среднесрочный период (месяц и менее), с увязкой плановых норм с ситуацией, сложившейся на БЧ.

Сістэма тэхнічнага нармавання паказчыкаў эксплуатацыйнай работы Беларускай чыгункі (далей – БЧ) распрацоўваецца ва ўмовах функцыянавання цэнтра кіравання перавозкамі (ЦКП) і прызначана для правядзення разлікаў па планаванні тэхнічна абгрунтаваных эксплуатацыйных нормаў працы дарогі і яе структурных падраздзяленняў на кароткатэрміновы перыяд (месяц) шляха:

• рэалізацыі сучасных прынцыпаў кіравання перавозачнай дзейнасцю на палігоне дарогі на падставе інфармацыйных тэхналогій, аўтаматызацыі функцый інфармацыйнага забеспячэння кіравання і прыняцця рашэнняў;
• дасягнення новага якаснага ўзроўню кіравання аб’ектамі чыгункі за кошт ужывання прагрэсіўных методык і практыкі працы ў сучасных эканамічных умовах;
• аптымізацыі тэхналогіі перавозачнага працэсу за кошт павышэння інфарматыўнасці яго складнікаў;
• узмацнення функцый ўзаемадзеяння работнікаў службаў і падраздзяленняў, якія ўдзельнічаюць у забеспячэнні перавозак;
• аптымальнага кіравання вытворчымі рэсурсамі;
• мінімізацыі неэфектыўных і неабгрунтаваных выдаткаў у сферы арганізацыі перавозак.

Распрацоўка і рэалізацыя сістэмы тэхнічнага нармавання прадугледжвае рашэнне наступных асноўных задач:

• забеспячэнне плана перавозак грузаў увогуле і па кожнаму планаванаму грузу;
• інтэнсіўнае выкарыстанне транспартных сродкаў;
• павышэнне эфектыўнасці рэгулявання вагонных паркаў па родзе, уласнікам і прыналежнасці рухомага саставу паміж аддзяленнямі дарогі і вылучанымі станцыямі ў залежнасці ад грузаў, што перавозяцца і максімальнага выкарыстання грузападымальнасці і ёмістасці вагонаў;
• рацыянальнае размеркаванне парку парожніх вагонаў паміж аддзяленнямі і станцыямі для забеспячэння плана пагрузкі грузаў з улікам прыналежнасці вагонаў дзяржавам-уласнікам;
• выбар напрамку руху гружанага вагонопотоку і парожняга вагонопотоку з улікам прыналежнасці вагонаў розным уласнікам;
• усталяванне нормаў эксплуатуемага парку лакаматываў па дарозе, НАЧ і асноўным дэпо па ліку і серыям у адпаведнасці з планавымі аб’ёмамі работы і нормамі масы цягнікоў;
• усталяванне патрэбы ў паліве і электраэнергіі па кожным дэпо, аддзяленню і дарозе ўвогуле ў залежнасці ад планавага грузаабароту і расходу паліва на вымяральнік;
• вызначэнне памераў цягнікапатокаў і вагонапатокаў для распрацоўкі і карэкціроўкі графіка руху і плана фармавання цягнікоў;
• аналіз выканання тэхнічных нормаў падраздзяленнямі чыгункі.

Комплекс работ па развіцці сістэмы камісійных аглядаў станцый Беларускай чыгункі:

1. Распрацоўка СТП «Парадак правядзення камісійных месячных аглядаў на станцыях Беларускай чыгункі», якая прадугледжвае стандартызацыю працэсу ў адпаведнасці з патрабаваннямі Правілаў тэхнічнай эксплуатацыі БЧ і іншых нарматыўных дакументаў у сферы ўтрымання тэхнічных прылад інфраструктуры станцый і ўніфікацыю патрабаванняў да правядзення камісійных аглядаў;
2. Распрацоўка метадычнага дапаможнікі па правядзенні камісійных аглядаў станцыйнай гаспадаркі і квартальных камісійных аглядаў шляхоў неагульнага карыстання, накіраваная на забеспячэнне ўдзельнікаў камісійных аглядаў наглядным метадычным матэрыялам з мэтай павышэння якасці правядзення аглядаў;
3. Распрацоўка Тэхналагічных і тэхнічных патрабаванняў па аўтаматызацыі працэсаў афармлення вынікаў камісійных аглядаў, вызначэння мерапрыемстваў па ліквідацыі выяўленых няспраўнасцяў і кантролю за іх выкананнем;
4. Распрацоўка Аўтаматызаванай сістэмы «Камісійны месячны агляд» (АС КМА) у адпаведнасці з усталяванымі патрабаваннямі.

Стварэнне АС «КМА» з'яўляецца часткай комплексу работ па ўдасканаленні працэсаў маніторынгу і аналізу стану прыладаў інфраструктуры Беларускай чыгункі. Праца накіравана на развіццё АС КБР, якая выкарыстоўваецца на дарозе, у частцы кантролю і аналізу надзейнасці прылад інфраструктуры станцый БЧ.

Аператыўнае планаванне цягніковай і грузавой работы мае ключавую ролю ў кіраванні перавозачным працэсам і скіравана на арганізацыю выканання плана перавозак і тэхнічнага плана эксплуатацыйнай работы падраздзяленнямі чыгункі з улікам аператыўнай абстаноўкі, якая складваецца на планавы перыяд на БЧ і сумежных чыгуначных адміністрацыях.

В СТП БЧ 15.073-2017 «Парадак аператыўнага планавання цягніковай і грузавой работы Беларускай чыгункі, складання і кантролю за выкананнем сутачных і зменных планаў дзейнасці аддзяленняў дарогі і станцый» рэалізаваны інавацыі:

• пабудова скразной працэдуры аператыўнага планавання ў выглядзе працэсна-арыентаванай тэхналогіі ў адпаведнасці з падыходамі сучасных СМЯ;
• уключэнне новых аб’ектаў і задач аператыўнага планавання, якія адпавядаюць структуры ўдзельнікаў рынку транспартных паслуг;
• выкарыстанне ў аператыўным планаванні інфармацыйных сістэм БЧ.

Праграма разліку дазваляе паскорыць разлік наяўнай прапускной здольнасці ўчасткаў, распрацоўваць і ацэньваць варыянты па змене тэхнічнай аснашчанасці участкаў.

Праграма дазваляе праводзіць мадэляванне прапускной здольнасці ўчасткаў шляхам змянення:

• часу ходу цягнікоў ўсіх катэгорый па перагонах;
• колькасці галоўных шляхоў на перагоне;
• памераў руху цягнікоў ўсіх катэгорый;
• колькасці прамежкавых станцый на ўчастку, на якіх магчыма скрыжаванне або абгон цягнікоў.

Праграма ўсталяваная ў ЦКП і на аддзяленнях Беларускай чыгункі.

Автоматизированная система комплексного анализа работы дороги «АСКАРД»

Сістэма комплекснага аналізу дазваляе праводзіць:

• аб’ектыўную і ўсебаковую ацэнку работы дарогі (аддзялення) у цэлым, яе гаспадарак і прадпрыемстваў з пункту гледжання паспяховасці выканання ўсталяваных планаў і нарматываў па аб’ёме, структуры і якасці; ступені выкарыстання выдзеленых рэсурсаў, унутраных рэзерваў, а таксама ажыццяўлення раней распрацаваных арганізацыйна-тэхнічных мерапрыемстваў;

• вывучэнне дасягненняў і недахопаў у працы падраздзяленняў, выяўленне прычын і ўчасткаў, якія аказалі найбольшы ўплыў на змяненне тых ці іншых паказчыкаў у параўнанні з планам і з мінулым (базісным) перыядам, і па магчымасці, вымярэнне велічыні гэтага ўплыву;
• размежаванне залежных і незалежных ад дарог прычын адхілення фактычных паказчыкаў эксплуатацыйнай работы ад планавых (базавых) і колькаснае іх змяненне;

• выяўленне ў працэсе аналізу недахопаў у арганізацыі планавання і забеспячэнне назапашвання неабходных дадзеных з мэтай павышэння абгрунтаванасці планаў і нарматываў на будучы час;
• прагназаванне чаканых вынікаў эксплуатацыйнай дзейнасці дарогі і гаспадарак на планавы перыяд;
• падрыхтоўку аналітычных матэрыялаў для выпрацоўкі аптымальных кіраўніцкіх рашэнняў, эфектыўных для дарогі і яе падраздзяленняў.

Аўтаматызаваная сістэма арганізацыі вагонапатокаў (АСАВ) з’яўляецца складовай часткай комплексу інфармацыйнага забеспячэння перавозачнага працэсу, які распрацоўваецца на Беларускай чыгунцы. Стварэнне АСАВ накіравана на забеспячэнне эфектыўнасці транспартнай дзейнасці перавозчыкаў, аператараў інфраструктуры, аператараў рухомага саставу і іншых удзельнікаў перавозачнага працэсу, непасрэдна датычных да арганізацыі вагонапатокаў у грузавыя цягнікі на розных этапах перавозкі. АСАВ ўключае наступныя аўтаматызаваныя падсістэмы, якія ўжо існуюць або яшчэ распрацоўваюцца на Беларускай чыгунцы:

• Фармаванне разліковых вагонапатокаў на палігоне чыгункі (АС «Дынамічная карта» ўкаранена ў 2009 г.);
• Інфармацыйнае забеспячэнне задач плана фармавання чыгункі (АС «Ведамасць ПФ» ўкаранена ў 2016 г.);
• План фармавання спецыялізаваных маршрутаў (у плане распрацоўкі);
• План фармавания грузавых цягнікоў на разліковых напрамках дарогі (у плане распрацоўкі);
• План фармавання мясцовых цягнікоў у раёнах мясцовай работы (у плане распрацоўкі);
• Аналіз плана фармавання грузавых цягнікоў (у плане распрацоўкі).

АС «Ведамасць ПФ»

Прызначэнне АС «Ведамасць ПФ»:

• захоўванне дадзеных аб тэхнічных сродках станцыі па стане на момант уводу новага плана фармавання;
• захоўванне дзеючага плана фармавання грузавых цягнікоў па станцыі;
• вызначэнне разліковых нарматываў плана фармавання;
• разлік асноўных паказчыкаў выканання дзеючага плана фармавання грузавых цягнікоў і эксплуатацыйнай работы станцыі;
• разлік і аналіз цягнікапатока,  што апрацоўваецца на станцыі па відах зносінаў.

Аўтаматызаваная сістэма «Дынамічная карта»

АС «Дынамічная карта» прызначана для вырашэння наступных задач:

• атрыманне і апрацоўка дадзеных з ІАС ПКРГП аб выкананых і планавых вагонапатоках, дадзеных аб вагонапатоку з парушэннямі плана фармавання і (або) маршруце руху;
• размеркаванне выкананых і планавых вагонапатокаў на чыгуначнай сетцы з улікам прывязкі карэспандэнцый вагонапатока да прызначэнняў тэхнічных станцый з улікам адзінай сеткавай разметкі;
• агрэгавання выкананых (з улікам вагонаў з парушэннямі маршруту руху і плана фармавання) і планавых вагонапатокаў па ўстаноўленых прыкметах;

• разлік аб’ёмаў вагонапатоку па выдзеленых чыгуначных кірунках Беларускай чыгункі (з улікам вагонаў з парушэннямі маршруту руху і (або) плана фармавання на Беларускай чыгунцы);
• дынамічнае мадэляванне праследавання вагонапатока на палігоне сеткі з улікам плануемых аб’ёмаў перавозачнай работы;
• ацэнка размеркавання нагрузкі на тэхнічныя станцы;
• фармаванне дынамічных карт груза - і вагонапатокаў на палігоне сеткі Беларускай чыгункі (з графічным адлюстраваннем);
• вызначэнне і аналіз вагонапатокаў з парушэннямі маршруту руху і (або) плана фармавання.

АС  «Графіст» складаецца з наступных падсістэм:

• «Цягавыя разлікі», на падставе якой прымаюцца значэнні перагонных часоў ходу, а таксама часы разгону і запавольвання розных катэгорый цягнікоў;
• «Інтэрвал», якая дазваляе разлічваць станцыйныя інтэрвалы для двухшляховых і аднашляховых участкаў і розных спалучэнняў цягнікоў;
• «Графік руху цягнікоў», асноўны інструмент для пабудовы нарматыўнага і варыянтных графікаў руху цягнікоў;
• «Паказчыкі ГРЦ», якая дазваляе разлічваць паказчыкі распрацаванага графіка і фармаваць суправаджальныя дакументы.

Праграмны комплекс выкарыстоўваецца пры пабудове і карэкціроўцы нарматыўных графікаў руху цягнікоў, распрацоўцы варыянтных графікаў руху, фармаванні службовага раскладу, ацэнцы варыянтаў прасоўвання цягнікапатокаў. Аўтаматызацыя працэсу распрацоўкі і карэкціроўкі нарматыўнага ГРЦ дае магчымасць вар’іраваць станцыі абгону і скрыжавання, выконваць пракладку нітак графіка з улікам розных узроўняў прыярытэту цягнікоў, структуры цягнікапотока і ўвядзенні абмежаванняў па хуткасці і масе цягнікоў.

АС «Графіст» дазволіла аўтаматызаваць дзейнасць аддзела  «Распрацоўкі графікаў руху цягнікоў і арганізацыі вокнаў» ЦКП. Акрамя таго, дадзеная сістэма выкарыстоўваецца інжынернымі работнікамі аддзяленняў Беларускай чыгункі.

1. Тыпавы тэхналагічны працэс працы

• сартавальнай і участковай станцыі;
• памежнай станцыі;
• апорнай станцыі.

Дакументы прызначаныя для арганізацыі эксплуатацыйнай работы станцый Беларускай чыгункі адпаведных катэгорый і функцыянальнага прызначэння і ўсталёўвае склад і ўтрыманне тэхналагічнага працэсу станцыі, парадак выканання аперацый па відах вытворчай дзейнасці, узаемадзеянне станцыі з сумежнымі падраздзяленнямі чыгункі, іншымі арганізацыямі, разлік і аналіз нарматываў эксплуатацыйнай дзейнасці; выкарыстоўваецца інжынерна-тэхнічнымі работнікамі і кіраўнікамі станцый, аддзяленняў і ўпраўлення дарогі.

2. Тыпавая тэхналагічная карта эксплуатацыйнай работы прамежкавай станцыі Беларускай чыгункі

Дакумент вызначае сістэму арганізацыі эксплуатацыйнай работы прамежкавай станцыі 2, 3, 4 класа Беларускай чыгункі,  усталёўвае парадак разліку нарматываў часу на выкананне тэхналагічных аперацый і выдаткаў рэсурсаў на эксплуатацыйную дзейнасць, узаемадзеянне са іншымі арганізацыямі. Распрацаваны праграмны прадукт, які дазваляе правесці даследаванне і ацэнку эксплуатацыйнай і тэхнічнай характарыстык прамежкавай станцыі; распрацаваць сістэму адміністрацыйнага і аператыўнага кіравання станцыяй; аўтаматызаваць працэс распрацоўкі тэхналагічнай карты з дапамогай прыкладной праграмы.

Канцэпцыя і Праграма перавозак пасажыраў чыгуначным транспартам да 2020 года:

• павышэнне хуткасцяў перавозкі і якасці паслуг, якія аказваюцца пасажырам;
• развіццё online сэрвісаў рэалізацыі транспартных паслуг і адпаведнай інфармацыйнай прасторы;

• удасканаленне арганізацыйнай схемы перавозак з улікам укаранення сучаснага маторвагоннага рухомага саставу на асноўных пасажыраўтваральных маршрутах;
• павышэнне даступнасці для насельніцтва паслуг чыгуначнага транспарту агульнага карыстання;

• узмацненне транспартных сувязяў паміж рэгіёнамі і дзяржавамі;
• павышэнне якасці пасажырскіх перавозак і прапанова новых паслуг у адпаведнасці з патрэбамі насельніцтва;

• стварэнне новых і ўдасканаленне дзеючых тэхналогій перавозак пасажыраў;
• зніжэнне сукупных транспартных выдаткаў, у тым ліку за кошт павышэння эфектыўнасці арганізацыі пасажырскіх перавозак;

• ужыванне інавацыйных падыходаў і тэхналогій у арганізацыі руху пасажырскіх цягнікоў;
• абнаўленне рухомага складу для ажыццяўлення пасажырскіх перавозак;
• удасканаленне спосабаў рэалізацыі транспартных паслуг, развіццё сістэмы інфармацыйнага забеспячэння пасажыраў і інфармацыйна-аналітычных сістэм кіравання пасажырскімі перавозкамі;

• развіццё аб'ектаў пасажырскай інфраструктуры;
• удасканаленне працы вакзальных комплексаў;
• удасканаленне дзяржаўнага рэгулявання пасажырскіх перавозак.

Канцэпцыя і праграма развіцця гаспадаркі перавозак Беларускай чыгункі на 2016-2020 гг.:

• павышэнне якасці перавозачнага працэсу ў адпаведнасці з патрэбамі ў перавозках грузаў, пасажыраў і патрабаваннямі транспартнага рынку;
• рэалізацыя новых падыходаў комплекснага ўзаемадзеяння пры арганізацыі перавозачнага працэсу на рынку транспартных паслуг Рэспублікі Беларусь, ЕАЭС і фармаванне перспектыўнай сістэмы кіравання перавозачным працэсам на інфраструктуры чыгункі, у тым ліку ва ўмовах ЕАЭС;

• эфектыўная арганізацыя перавозачнага працэсу ў межах рэалізацыі міжнародных праектаў транзітнага пропуску паскораных грузавых цягнікоў, тэхнічных і адпраўніцкіх маршрутаў, у тым ліку кантэйнерных цягнікоў;
• павышэнне прадукцыйнасці працы, зніжэнне рэсурсаёмістасці тэхналагічных працэсаў на чыгуначных станцыях і ўкараненне рэсурсазберагальных тэхналогій пропуску цягнікоў на ўчастках інфраструктуры;

• рэалізацыя сацыяльна-арыентаваных тэхналогій арганізацыі перавозачнага працэсу на Беларускай чыгунцы, накіраваных на забеспячэнне новага ўзроўню бяспекі руху, павышэнне аховы працы і развіццё сістэмы павышэння прафесійнага ўзроўню работнікаў;
• мадэрнізацыя і развіццё гаспадаркі перавозак павінна насіць інавацыйны характар і адпавядаць агульным тэндэнцыям развіцця чыгуначнага транспарту Рэспублікі Беларусь;

• гаспадарка перавозак, якая эфектыўна функцыянуе, з'яўляецца абавязковым элементам забеспячэння канкурэнтаздольнасці чыгуначнага транспарту Рэспублікі Беларусь як з іншымі відамі транспарту, так і з іншымі ўдзельнікамі чыгуначных перавозак;
• павышэнне эфектыўнасці гаспадаркі перавозак дасягаецца як за кошт укаранення інавацыйных тэхнічных і тэхналагічных рашэнняў, рэалізацыі інвестыцыйных праектаў развіцця, так і за кошт удасканалення структуры кіравання перавозачных працэсам;
• павышэнне ўзроўню бяспекі перавозачнага працэсу з'яўляецца важным дзяржаўным прыярытэтам развіцця чыгуначнага транспарту Рэспублікі Беларусь.

За апошнія 15 гадоў НДЛ «Кіраванне перавозачным працэсам» і кафедрай «Кіраванне эксплуатацыйнай працай і ахова працы» распрацаваны комплекс дзяржаўных стандартаў і стандартаў арганізацый. Найбольш значнымі з іх з'яўляюцца:

1. СТП 15.114-2018 Парадак распрацоўкі графіка руху цягнікоў на Беларускай чыгунцы

Стандарт вызначае сістэму распрацоўкі нарматыўнага графіка руху цягнікоў на Беларускай чыгунцы. Стандарт усталёўвае парадак і паслядоўнасць пракладкі цягнікоў, спосабы адлюстравання працэсу руху цягнікоў на графіку, патрабаванні да арганізацыі цягавага абслугоўвання цягнікоў у мэтах рэалізацыі нарматыўнага графіка руху цягнікоў, патрабаванні да нарматываў, зыходных дадзеных для распрацоўкі графіка руху цягнікоў і да вынікаў складання графіка.

2. СТП БЧ 20.341-2016 Парадак абслугоўвання пасажыраў у цягніках (вагонах) Беларускай чыгункі

Стандарт усталёўвае патрабаванні да абслугоўвання пасажыраў у цягніках розных відаў зносінаў і тыпах вагонаў, захаванне якіх неабходна для забеспячэння ўсталяваных умоваў паездкі пасажыраў, якасці абслугоўвання пасажыраў і паслуг, якія прадастаўляюцца ім у цягніках (вагонах) Беларускай чыгункі.

3. СТП БЧ 15.282-2014 Тыпавая тэхналагічная карта эксплуатацыйнай работы прамежкавай станцыі Беларускай чыгункі

Стандарт усталёўвае патрабаванні да тэхналагічнай карты эксплуатацыйнай работы прамежкавай станцыі Беларускай чыгункі па: складу і зместу тэхналагічнай карты станцыі; сумяшчэнню аперацый, іх паточнасці ва ўсіх раёнах станцыі, бесперапыннасці апрацоўкі цягнікоў і вагонаў, найбольш рацыянальных маршрутах руху: цягнікоў, манеўровых саставаў, лакаматываў у межах прамежкавай чыгуначнай станцыі, якія забяспечваюць мінімальны прастой ў чаканні выканання аперацый (міжаперацыйных перапынкаў); узаемадзеянню станцыі з сумежнымі падраздзяленнямі лінейнага ўзроўню Беларускай чыгункі, а таксама з прымыкаючымі да станцыі пад'язнымі шляхамі; разліку нарматываў эксплуатацыйнай дзейнасці.

4. СТП БЧ 15.274-2013 Тыпавы тэхналагічны працэс працы Цэнтра кіравання мясцовай работай аддзела перавозак аддзялення Беларускай чыгункі

Дадзены стандарт арганізацыі вызначае патрабаванні да тэхналагічнага працэсу працы Цэнтра кіравання мясцовай работай аддзела перавозак аддзялення Беларускай чыгунк.

5. СТБ 2220-2011 Перавозкі пасажырскія цягнікамі міжрэгіянальных, рэгіянальных і гарадскіх ліній. Агульныя патрабаванні

Стандарт усталёўвае агульныя патрабаванні да арганізацыі перавозак пасажыраў цягнікамі міжрэгіянальных, рэгіянальных і гарадскіх ліній у частцы: класіфікацыі цягнікоў міжрэгіянальных, рэгіянальных і гарадскіх ліній; агульных патрабаванняў да інфраструктуры, рухомага саставу і персаналу; патрабаванняў да абсталявання рухомага саставу і паслуг, якія прадастаўляюцца пасажырам у цягніках міжрэгіянальных, рэгіянальных і гарадскіх ліній.

6. СТП 09150.15.075-2008 Парадак планавання, арганізацыі прадастаўлення і выкарыстання «вокнаў» для рамонтных і будаўніча-мантажных работ на Беларускай чыгунцы

7. СТП 09150.15.073-2008 Парадак планавання цягніковай і грузавой работы Беларускай чыгункі, складання і кантролю за выкананнем сутачных і зменных планаў дзейнасці аддзяленняў і станцый

8. СТП 09150.20.039-2006 Тыпавы тэхналагічны працэс працы вакзала

Дадзены стандарт вызначае сістэму арганізацыі абслугоўвання пасажыраў на вакзалах Беларускай чыгункі, прызначаны для кіраўнікоў вакзала і ўсталёўвае: склад і змест тэхналагічнага працэсу працы вакзала; паслядоўнасць выканання аперацый па абслугоўванні пасажыраў; арганізацыю і тэхналогію працы асноўных падраздзяленняў вакзала. Палажэнні, усталяваныя стандартам, прызначаныя для ўжывання на вакзалах, якія ўваходзяць у склад Беларускай чыгункі.

9. СТП 09150.15.001-2001 Метадычныя ўказанні па вядзенні справаводства на лінейных станцыях дарогі 2, 3, 4, 5 класаў

10. СТП 09150.15.002-2001 Інструкцыя па вызначэнні станцыйных і міжцягніковых інтэрвалаў