Ала – гэта 12 Хатыняў

Апублікавана 21.09.2021 12:09

Паглыбляючыся ў гісторыю нашай малой Радзімы, Студэнцкі савет БелГУТа пабываў у па-сапраўднаму памятным і важным для нас месцы. Ала!

«Мы жывем, пакуль памятаем. Мы жывыя, пакуль нас памятаюць» — такімі словамі 17 верасня сустрэў нас мемарыяльны комплекс «Ала» Светлагорскага раёна, збудаваны на месцы аднайменнай вёскі, спаленай фашыстамі ў гады вайны.

Нам удалося даведацца, што паселішча з'явілася ў 19 стагоддзі на правым беразе Бярэзіны з яе цудоўнымі лугамі і пашамі вакол. Аднак вёска Ала цяпер не існуе. Яна не пазначаная на картах, яе няма ў спісе населеных пунктаў.

Выязная экскурсія па мемарыяльнаму комплексу «Ала» — аповяд аб чалавечай болю і нечалавечай жорсткасці і наша даніна памяці ўсім загінуўшым у гады Вялікай Айчыннай вайны.

Нам распавялі, што ўвесь мемарыяльны комплекс умоўна падзелены на тры часткі: Уваходная група, пешаходны маршрут і мемарыяльная зона.

Ідучы па пешаходным маршруце даўжынёй 292 метра і падобнага былой вуліцы са стылізаванымі брамку-сілуэтамі, міжволі уражвае адкрываным на гарызонце мемарыяльным комплексам з Цэнтральнай кампазіцыяй Кацярыны Зантария «Памяць аб апошнім дні».

Дарога маршруту была выкладзеная каменем не дакладна, не роўна, не гладка, гэта таму, каб прачуць кожны крок, прачуць апошні шлях жыхароў маленькай вёсачкі Алы і іншых беларускіх вёсак, спаленых і знішчаных у гады вайны.

Вакол шматвяковай лес, як і тады ў студзені 1944. Вялікая перамога нашаму народу далася цаной неймаверных намаганняў і незлічоных ахвяр.

У 1941 годзе ў Алё налічвалася 34 двары і пражывала 168 жыхароў, аднак пасля трагедыі 14 студзеня 1944 года выратавацца ўдалося нямногім. Пра падзеі ў гэтай вёсцы нам вядома толькі ад некалькіх тых, хто выжыў сведак: Арцёма Макаравіча Усціменкі, Вольгі Іванаўны Курловіч, Тараса Калеснева, Гаўрыіла Кандрацьевіча Зыкуна, Антаніны Нікіфараўны Ярашэвіч.

Чаму спалілі Алу? Што стала прычынай такой надмернай жорсткасці? Справа ў тым, што на акупаванай тэрыторыі немцы ўжывалі прынцып «калектыўнай адказнасці»: калі паблізу вёскі гінуў хоць адзін нямецкі салдат, то пад выглядам барацьбы з партызанамі знішчалася ўся вёска ад немаўлят да старых.

У месцах спалення людзей засталіся несгоревшего прадметы хатняга ўжытку (Жалезныя гурткі, самавары, чайнікі).

У цэнтры мемарыяльнай зоны мы звярнулі ўвагу на 9 скульптурных работ, прысвечаных трагедыі Алы, вось некалькі з іх: «Малітва», «Апошняе абдымкі», «Лікі». Крыху далей размясцілася скульптура ўкленчанага воіна з аўтаматам на грудзях.

У канцы экскурсіі мы падышлі да званіцы з 12-ю званамі, спраектаванай у выглядзе стылізаванага вясковага хлява, раней палаючага і палаючага, вышынёй больш за 4-х метраў. Па кім звоняць званы? Аб усіх бязвінна загінуўшых, закатаваных і спаленых мірных жыхароў у гады вайны.

Ала – гэта 12 Хатыняў! Толькі Хатынь ведае ўся Беларусь! А гэты мемарыял асабліва варты таго, каб пра яго ведалі як мага больш людзей!

Для чаго нам гэта трэба?

Мы, сённяшняе пакаленне, уваходзім у новую эпоху, дзе не будзе жывых відавочцаў падзей Вялікай Айчыннай вайны. Адзінымі сведкамі застануцца вось такія памятныя месцы-месцы гібелі воінаў і мірных жыхароў. Гэта гісторыя нашай малой радзімы, тая памяць, якую мы не маем маральнага права забыцца, а павінны памятаць і ведаць, для таго каб перадаць гэтыя веды нашым наступным пакаленням.

Вікторыя Краўчанка (КПП)