Трыбафатыка
Кіраўнік школы:
Сасноўскі Леанід Адамавіч, доктар тэхнічных навук, прафесар, заслужаны дзеяч навукі Рэспублікі Беларусь, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Украіны, член Расійскага Нацыянальнага Камітэта па тэарэтычнай і прыкладной механіцы, сустаршыня Міжнароднай каардынацыйнай Рады па трыбафатыцы, ганаровы чыгуначнік Расіі, ганаровы грамадзянін г. Чачэрска
Сасноўскі Леанід Адамавіч
Асноўныя напрамкі навуковых даследаванняў
- эксперыментальныя і тэарэтычныя даследаванні працэсаў пашкоджанасцi, умоў дасягнення гранічнага стану і даўгавечнасці найбольш адказных - трыбафатычных сістэм машын і механізмаў па найважнейшых крытэрыях працаздольнасці;
- распрацоўка і выраб машын для зносастомленасных выпрабаванняў матэрыялаў, мадэляў пар трэння і трыбафатычных сістэм ва ўмовах, блізкіх да эксплуатацыйных;
- распрацоўка і ўкараненне:
- эфектыўных метадаў кіравання працэсамі комплекснага зносастомленаснага пашкоджання трыбафатычных сістэм з мэтай павышэння іх эксплуатацыйнай надзейнасці пры зніжэнні выдаткаў працы, сродкаў і матэрыялаў у вытворчасці і эксплуатацыі;
- метадаў зносастомленасных выпрабаванняў, у тым ліку паскораных;
- тэхнічных нарматыўна-прававых актаў, у тым ліку дзяржаўных стандартаў.
Колькасны і якасны склад
У цяперашні час у рамках навуковай школы працуе каля 20 чалавек, з іх 10 маладых вучоных (да 35 гадоў), у тым ліку 2 доктара навук, 4 кандыдаты навук, 4 аспіранта, 2 сушукальніка.
Асноўныя навуковыя вынікі, найбольш значныя укаранёныя распрацоўкі
Сярод мноства з'яў, якія прыводзяць да адмовах вузлоў і дэталяў машын і абсталявання, найбольш небяспечнымі з'яўляюцца зношванне і стомленасць: імі абумоўлена да 90% усіх адмоў. Развіццё сучаснай тэхнікі ставіць перад навукай праблему комплекснай ацэнкі пашкоджанняў і гранічнага стану сілавых сістэм, у якіх рэалізуецца працэс трэння (пры слізгаценні, качэннi або фрецiнге) і адначасова ўспрымаюцца і перадаюцца паўторна-зменныя (знешнекантактныя) нагрузкі.
Традыцыйна разлік элементаў сілавых сістэм вядуць дыферэнцыравана, г.зн. па асобных крытэрыях супраціву стомленасці і зносаўстойлівасці, не ўлічваючы сувязі паміж элементамі сілавой сістэмы і ўзаемадзеяння пашкоджвальных з'яў, што на практыцы часта прыводзіць да недастатковай эксплуатацыйнай надзейнасці сілавых сістэм. Праблема комплекснага зносастомленаснага пашкоджання, які з'яўляецца вынікам складанага ўзаемадзеяння як мінімум двух пашкоджвальных з'яў - трэння (і зношвання) і стомленасці, вырашаецца ў рамках новай навуковай дысцыпліны, якая атрымала кароткую назву Трыбафатыка.
Каб пацвердзіць значнасць праблемы, можна паказаць, што да цяперашняга часу ў гэтай новай вобласці ведаў апублікавана больш за 800 прац, у тым ліку 20 кніг і манаграфій; распрацавана 8 дзяржаўных стандартаў, у тым ліку 3 міждзяржаўных; 18 патэнтаў; выдадзена 5 навучальных дапаможнікаў для тэхнічных універсітэтаў, у тым ліку 2-томны лекцыйны курс, зацверджаны Міністэрствам адукацыі Рэспублікі Беларусь. Праведзена 6 міжнародных сімпозіумаў ў 4-х краінах: (Гомель (1993), Масква (1996), Пекін (2000), Тэрнопаль (2002), Іркуцк (2005), Мінск (2010)), а 120 вучоных розных краін ўзнагароджаны Ганаровым дыпломам «За ўклад у развіццё Трыбафатыцы», у іх ліку 16 беларускіх.
У 2005-2010 гг. развіццё ў Рэспубліцы Беларусь работ у галіне Трыбафатыка ажыццяўлялася ў рамках заданняў Дзяржаўных комплексных праграм навуковых даследаванняў «Механіка» і «Новыя кампаненты ў машынабудаванні»:
- распрацоўка і даследаванне комплексу сродкаў і метадаў ацэнкі і забеспячэння зададзенага эксплуатацыйнага рэсурсу зубчастых перадач па крытэрыях выгiбнай і кантактнай стомленасці (у супрацоўніцтве з ВА "Гомсельмаш", ААТ "МАЗ", АIМ НАНБ, БелДУТ і інш.);
- распрацоўка тэхналогіі вырабу, тэрмаапрацоўкі і методыкі выпрабаванняў літых зубчастых колаў наўзамен колаў, якія вырабляюцца з сталёвых паковак (сумесна з ВА "Гомсельмаш", АIМ НАНБ і інш.);
- распрацоўка, даследаванне і эксперыментальнае абгрунтаванне мадэлі каразійна-эразійнай стомленасці труб і стварэнне алгарытмаў і метадаў кіравання эксплуатацыйнай даўгавечнасцю лінейнай часткі нафтаправодаў (сумесна з ААТ «Гомельтранснафта Дружба» і інш.);
- мадэляванне і рашэнне новага класа кантактных задач механікі адказных вузлоў і сістэм сучасных машын і абсталявання для забеспячэння іх зададзенай даўгавечнасці; распрацоўка метадалогіі і сродкаў шматмэтавых паскораных выпрабаванняў матэрыялаў, элементаў канструкцый, мадэляў вузлоў трэння і сілавых сістэм ва ўмовах комплекснага нагружэння, механічнай стомленасці, трэння і зношвання (сумесна з БДУ, ВА "Гомсельмаш", БелДУТ і інш.).
У цяперашні час працы вядуцца ў рамках заданняў Дзяржаўнай комплекснай праграмы навуковых даследаванняў «Механіка, тэхнічная дыягностыка, металургія»:
- стварэнне дасведчаных рэек з высокатрывалага чыгуну з шаравідным графітам і ацэнка іх працаздольнасці. Ідэнтыфікацыя структуры чыгунных адлівак магнітным метадам на аснове ўліку ўнутранага каэфіцыента размагнiчвання ферытавых уключэнняў;
- развіццё тэорыі мабільных машын, метадаў разліку функцыянальных уласцівасцяў, ацэнкі і забеспячэння надзейнасці вузлоў, агрэгатаў і машын у цэлым пры праектаванні і эксплуатацыі, распрацоўка новых метадаў разліку трываласці і зносаўстойлівасці сілавых сістэм;
- даследаванне механічных уласцівасцяў, супраціву стомленасці пры выгібе і трэнні, трэшчынастойкасцi ў залежнасці ад рэжымаў тэрмаапрацоўкі высокатрывалага чыгуну з шаровідные графітам з асаблівымі службовымі ўласцівасцямі.
У выніку даследаванняў навуковай школы абаронена 9 кандыдацкіх дысертацый (А.В. Багдановіч, В.А. Жмайлік, А.М. Бардоўскі, В.У. Вараб'ёў, С.А. Цюрын, В.У. Камісараў, А.А. Кебiкаў, О.М. Елавой, А.М. Козік) і 1 доктарская дысертацыя (А.В. Багдановіч).
Асноўныя навуковыя вынікі школы Трыбафатыка:
- распрацаваны метадалагічныя, тэарэтычныя і эксперыментальныя падставы Трыбафатыцы - новага падзелу механікі;
- сфармуляваны пачатак механатэрмадынамiцы - новай фізічнай дысцыпліны і дадзены іх аналіз;
- прапанаваная абагульненая тэорыя эвалюцыі складаных дынамічных сістэм з элементамі розуму;
- з філасофскіх пазіцый распрацавана фундаментальная канцэпцыя L-рызыкі і паказана яго арганічная сувязь з залатымі прапорцыямі;
- распрацавана канцэпцыя трыбафатычнага жыцця як адмысловага спосабу назапашвання пашкоджанняў у жывых і разумных арганізмах;
- пакладзены пачатак развіццю колькасных метадаў у дыялектыцы;
- сфармуляваная абагульненая тэорыя L-узаемадзеянняў незваротных пашкоджанняў (эфектыўных энергій), якая пакладзена ў аснову пераходу ад аналізу фактараў да феноменаанализу ў механіцы;
- сфармуляваны асновы тэорыі залімітавых станаў складаных сістэм, для якіх уведзена ўяўленне аб верагоднасці дакладных падзей, зменлівай ў дыяпазоне (1; ∞);
- адкрыта невядомая раней з'ява троппi;
- абгрунтаваны і сфармуляваны абагульнены закон трэння ў сілавых (трыбафатычных) сістэмах;
- прапанаваная фенаменалагічная мадэль пераходу ад дэфармацыйных (макраўзровень) да малекулярнай (нанаўзровень) механізмаў трэння;
- распрацаваны інавацыйныя тэхналогіі выпрабаванняў і створаны новы клас выпрабавальнага абсталявання - машыны серыі СІ для комплексных зносастомленасных выпрабаванняў матэрыялаў і мадэляў сілавых сістэм. Да цяперашняга часу на базе шэрагу вынаходак распрацавана і выраблена 14 мадыфікацый такіх машын. У апошнія гады (з 2005 г.) створана 6 з іх: чатыры - для ВА "Гомсельмаш", адна - для ААТ «Гомельтранснафта Дружба», адна для «Беларуска-Расійскага ўніверсітэта» (г. Магілёў) і адна для УА « Беларускі дзяржаўны універсітэт» (г. Мінск). Абагульнены каэфіцыент тэхнічнага ўзроўню створаных машын серыі СІ вагаецца ў межах 1,5-2,5 (каэфіцыент сусветнага ўзроўню ≥ 1). Па наяўных звестках, такія машыны пакуль не маюць аналагаў за мяжой. Гэта дазваляе ставіць задачу аб фарміраванні новага сектара сусветнага рынку выпрабавальных машын па вытворчасці і рэалізацыі машын серыі СІ. Машыны серыі СІ выкарыстоўваюць для ацэнкі службовых уласцівасцяў матэрыялаў па комплексным крытэрам зносастомленасных пашкоджанні, для вырашэння практычных задач па забеспячэнні патрабаванай эксплуатацыйнай надзейнасці машын і абсталявання.
Вынікі даследаванняў навуковай школы дакладваюцца на прэстыжных навуковых форумах у Беларусі, Расіі, Украіне і ў далёкім замежжы.
Да цяперашняга часу навучальны курс па Трыбафатыцы уведзены ў некалькіх універсітэтах краіны (БелДУТ, БДУ і інш.). Ён чытаецца для будучых інжынераў і матэматыкаў-механікаў; створана поўнае вучэбна-метадычнае забеспячэнне гэтага курса.
Беларуская навуковая школа Трыбафатыка займае перадавыя пазіцыі ў сучаснай механіцы як яе перспектыўны падзел.
Асноўныя публікацыі навуковай школы
Манаграфіі:
- Sosnovskiy L.A., Sherbakov S.S. Surprises of Tribo-Fatigue. – Minsk: Magic book, 2009. – 200 p.
- Щербаков С.С., Сосновский Л.А. Механика трибофатических систем: [монография]. – Минск: БГУ, 2010. – 407 с.
- Сосновский Л.А., Богданович А.В. Трещиностойкость: [монография]. – Гомель: БелГУТ, 2011. – 366 с.
- Надежность. Риск. Качество: [монография] /Л.А. Сосновский [и др.]; науч. ред. Л.А. Сосновский; М-во образования Респ. Беларусь, Белорус. гос. ун-т трансп. – Гомель: БелГУТ, 2012. – 358 с.
Вучэбна-метадычныя дапаможні:
- Сосновский Л.А., Комиссаров В.В., Щербаков С.С. Основы трибофатики: пособие к лекционному курсу. – Ч.2. – Гомель: БелГУТ, 2008. – 216 с.
- Сосновский Л.А., Журавков М.А., Щербаков С.С. Фундаментальные и прикладные задачи трибофатики: курс лекций. – Минск: БГУ, 2010. – 488 с.
- Сосновский Л.А., Журавков М.А., Щербаков С.С. Введение в трибофатику: пособие для студентов механико-математического факультета, обучающихся по специальности 1-31 03 02 «Механика» (по направлениям). – Минск: БГУ, 2010. – 77 с.
- Сосновский Л.А., Комиссаров В.В. Объемное деформирование и разрушение: статика: учебно-методическое пособие по курсу «Основы трибофатики» / – Гомель: БелГУТ, 2011. – 139 с.
- Комиссаров В.В. Определение характеристик сопротивления износоусталостным повреждениям: учебно-методическое пособие по выполнению работ по дисциплине «Основы трибофатики». – Гомель: БелГУТ, 2013. – 47 с.
Навуковыя публікацыі ў замежных выданнях
- Sosnovskiy L.А., Makhutov N.А., Matviatsov V.I., Kebikov A.A. Method of the Shortcut Estimation of Rails Reliability by the Fatigue Strength Criterion // Проблемы прочности. – 2009. – № 1. – С. 88–94.
- Sosnovskiy L.А., Zhmailik V.А., Komissarov V.V. Size Effect in Contact Fatigue // Проблемы прочности. – 2009. – № 1. – С. 113–120.
- Журавков М.А., Щербаков С.С., Сосновский Л.А. Применение методологии механики деформируемого твердого тела в трибофатике / Методи розв’язування прикладних задач механiки деформiвного твердого тiла. Сборник научных трудов / – Днепропетровск: Днепропетровский национальный университет: IМА-прес, 2009. – Вып. 10. – С. 116–122.
- Сосновский Л.А., Щербаков С.С. Обобщенная теория прочности / Проблеми обчислювальноi механiки и мiцностi конструкцiй. Сборник научных трудов / – Днепропетровск: Днепропетровский национальный университет: IМА-прес, 2009. – Вып. 13. – С. 214–220.
- Сосновский Л.А., Богданович А.В. Расчетно-экспериментальный метод определения циклической трещиностойкости при упругопластическом деформировании и его применение для оценки живучести трубы Ду 550х30 ГЦТ АЭС после эксплуатации // Надежность и долговечность машин и сооружений: Международный научно-технический сборник / Вып. 32. – Киев: ИПП НАНУ им. Г.С. Писаренко, 2009. – С.153–161.
- Сосновский Л.А., Журавков М.А., Щербаков С.С. Основы механики трибофатических систем // Вестник Нижегородского университета им. Н.И. Лобачевского. – 2011. – № 4 (5). – С. 2508–2509.
- Сосновский Л.А., Щербаков С.С. Концепции поврежденности материалов // Вiсник Тернопiльского Нацiонального технiчного унiверситету. – 2011. – Спецвыпуск. – Ч.1. – С.14–23.
- Sosnovskiy L.A., Sherbakov S.S. Mechanothermodynamical System and Its Behavior. Continuum Mech. Thermodyn. – 2012, – Vol. 24, Issue 3, pp. 239–256.
- Сосновский Л.А., Щербаков С.С. Об одной гипотезе в механике деформируемых систем // Динамические и технологические проблемы механики конструкций и сплошных сред (Материалы XIV Международного симпозиума, Ярополец, 18–22 февраля 2008 г.). – М.: МАИ, 2008. – С.189–190.
- Sosnovskiy L.A., Zhuravkov M.A., Sherbakov S.S. Dangerous Volume as the Measure of Damage // «The Improvement of the Quality, Reliability and Long Usage of Technical Systems and Technological Processes» (Proc. of the 7th International Conference, Sharm El Sheikh, Egypt, December 7–14, 2008). – Khmelnitsky: KNU, 2008. – Р. 105–108.
- Sosnovskiy L.A., Sherbakov S.S. Model of deformable rigid body with dangerous volume // Proceedings of the 36th Solid Mechanics Conference (Gdansk, 9–12 September 2008). – Warszawa, 2008. – P.154–155.
- Sherbakov S.S., Sosnovskiy L.A. Influence of stress-strain state caused by non-contact forces on formation of contact boundary conditions // Proceedings of the 36th Solid Mechanics Conference (Gdansk, 9–12 September 2008). – Warszawa, 2008. –P. 284–285.
- Сосновский Л.А., Щербаков С.С., Комиссаров В.В. Об анализе трения в силовой системе типа колесо-рельс // «Устройство и содержание пути и подвижного состава при тяжеловесном и скоростном движении поездов «Колесо-рельс» (Сборник научных трудов научно-практической конференции, Москва, ВНИИЖТ, 28–29 октября 2008 г.). – М.: ВНИИЖТ, 2008. – С. 201–203.
- Sherbakov S.S., Bogdanovich A.V., Sosnovskiy L.A. Cyclic Elasto-Plastic Fracture Diagram for a Specimen with Crack // Proc. of the 12th International Conference on Fracture (Ottawa, Canada, July 12–17, 2009). – Ottawa, 2009.
- Sosnovskiy L.A., Bogdanovich A.V., Sherbakov S.S. Experimental Research of Crack Growth Resistance // Proc. of the 12th International Conference on Fracture (Ottawa, Canada, July 12–17, 2009). – Ottawa, 2009.
- Sosnovskiy L.A., Zhuravkov M.A., Sherbakov S.S. Model of Deformable Rigid Body with Dangerous Volume for Contact Problems with Friction // Proc. of the IVth World Tribology Congress (WTC IV) (Kyoto, Japan, September 6–11, 2009). – Kyoto, 2009. – P. 156.
- Sosnovskiy L.A., Sherbakov S.S., Yelovoy O.M., Komarov A.I., Komarova V.I. Local Plastic Deformation of High-Strength Steel under Rolling Contact Fatigue // Proc. of the IVth World Tribology Congress (WTC IV) (Kyoto, Japan, September 6–11, 2009). – Kyoto, 2009. – P. 389.
- Сосновский Л.А., Жмайлик В.А., Гапанович В.А., Комиссаров В.В. Железнодорожные рельсы из высокопрочного чугуна. Постановка проблемы // Комплексная система содержания инфраструктуры ОАО «РЖД» (Материалы научно-практической конференции, 28 октября 2009 г.). – М.: ОАО «РЖД», 2009. – С. 74–78.
- Zhuravkov M.A., Sherbakov S.S., Sosnovskiy L.A. Mechanical and Mathematical Model of Stress-Strain State of Roller/Shaft System in Conditions of Rolling Friction and Bending of Shaft // Proc. of the 17th International Colloquium Tribology (Stuttgart/Ostfildern, Germany, January 19–21, 2010). – Ostfildern, 2010. – P. 36.
- Sherbakov S.S., Sosnovskiy L.A., Komissarov V.V. Analytical Solution for a Problem of Determination of Force and Coefficient of Friction with the Account of Effect of Non-Contact Loading // Proc. of the 17th International Colloquium Tribology (Stuttgart/Ostfildern, Germany, January 19–21, 2010). – Ostfildern, 2010. – P. 37.
- Sosnovskiy L.A., Komissarov V.V., Kebikov A.A., Sherbakov S.S. Experimental Study of Influence of Bending on the Value of Friction Coefficient and Approach of axes at Rolling // Proc. of the 17th International Colloquium Tribology (Stuttgart/Ostfildern, Germany, January 19–21, 2010). – Ostfildern, 2010. – P. 38.
- Sosnovskiy L.A. About the future Development of Tribology as Fundamental Scientific Discipline // Proc. of the 17th International Colloquium Tribology (Stuttgart/Ostfildern, Germany, January 19–21, 2010). – Ostfildern, 2010. – P. 39.
- Sosnovskiy L.A., Makhutov N.A., Bogdanovich A.V., Marchenko A.V., Tyurin S.A. Limiting States under Sliding Fatigue // Proc. of the 17th International Colloquium Tribology (Stuttgart/Ostfildern, Germany, January 19–21, 2010). – Ostfildern, 2010. – P. 40.
- Sosnovskiy L.A., Zhmailik V.A., Komissarov V.V., Sherbakov S.S. Study of the Scale Effect at Rolling Friction // Proc. of the 17th International Colloquium Tribology (Stuttgart/Ostfildern, Germany, January 19–21, 2010). – Ostfildern, 2010. – P. 196.
- Сосновский Л.А. От трибологии к трибофатике // Актуальные проблемы механики сплошной среды (Труды II Международной конференции, Дилижан, Армения, 4–8 октября 2010 г.). – Ер.: ЕГУАС, 2010. – Т.2. – С. 160–164.
- Сосновский Л.А., Щербаков С.С. Новый класс контактных задач и методы их решения // Актуальные проблемы механики сплошной среды (Труды II Международной конференции, Дилижан, Армения, 4–8 октября 2010 г.). – Ер.: ЕГУАС, 2010. – Т.2. – С. 165–169.
- Leonid Sosnovskiy, Sergei Sherbakov, Sergei Tyurin, Victar Kamisarau. Rail Corrugation: Experiment and Theory // «ICEM-15. Experimental Mechanics. New Trends and Perspectives» (Proceedings of the 15th International Conference on Experimental Mechanics (Porto, Portugal, 22–27 July 2012) / Editors: J.F. Silva Gomes, Mario A.P. Vaz. – Porto: Edicoes INEGI, 2012. – P. 889–890.
- Sergei Sherbakov, Leonid Sosnovskiy, Victar Kamisarau. Study of the Influence of Bending on the Value of Friction Coefficient and Approach of Axes at Rolling // «ICEM-15. Experimental Mechanics. New Trends and Perspectives» (Proceedings of the 15th International Conference on Experimental Mechanics (Porto, Portugal, 22–27 July 2012) / Editors: J.F. Silva Gomes, Mario A.P. Vaz. – Porto: Edicoes INEGI, 2012. – P. 891–892.
- Замятнин В.О., Комиссаров В.В., Тюрин С.А., Сосновский Л.А. Универсальный испытательный центр СИ // Живучесть и конструкционное материаловедение (Материалы конференции (аннотации докладов), 22–24 октября 2012 г.). – М.: ИМАШ РАН им. А.А. Благонравова, 2012. – С. 22.
- Сосновский Л.А., Махутов Н.А. Надежность трибофатических систем в неклассической постановке // Живучесть и конструкционное материаловедение (Материалы конференции (аннотации докладов), 22–24 октября 2012 г.). – М.: ИМАШ РАН им. А.А. Благонравова, 2012. – С. 53.
Навуковыя сувязі з айчыннымі навуковымі арганізацыямі і міжнароднай навуковай супольнасцю
Праводзяцца сумесныя навуковыя даследаванні з навуковымі, вучэбнымі арганізацыямі і прадпрыемствамі: АIМ НАНБ (г. Мінск), БелДУТ (г. Гомель), БДУ, БДТУ, БНТУ (г. Мінск), ГрДУ ім. Я. Купалы (г. Гродна), ВА «Гомсельмаш» (г. Гомель), ААТ «МАЗ» (г. Мінск), ААТ «Гомельтранснафта Дружба» (г. Гомель) і інш.
Грамадскае прызнанне навуковай школы
Як вядома, беларускім навукоўцам належыць прыярытэт у стварэнні Трыбафатыцы. «Менавіта ў Беларусі нарадзілася і паспяхова развіваецца новая навука - Трыбафатыка, адзін з найбольш перспектыўных раздзелаў механікі», - прызнаў віцэ-прэзідэнт РАН К.В. Фралоў, акадэмік РАН і НАНБ, а доктар фізіка-матэматычных навук, прафесар У.І. Стражаў напісаў: «Нараджэнне новай навукі здараецца не так часта ў наш час, таму яно, несумненна, складае гонар для любой дзяржавы ... Рэспубліка Беларусь з'яўляецца калыскай Трыбафатыцы. Гэта было прызнана буйнымі вучонымі нашага часу».
Грамадскае прызнанне навуковай школы пацверджана:
навуковымі прэміямі (дзяржаўнымі, міжнароднымі, акадэмій і універсітэтаў), атрыманымі членамі навуковай школы:
- 1997 г. - групе ўкраінскіх і беларускіх навукоўцам (навуковы кіраўнік В.Т. Трошчанка) прысуджана Дзяржаўная прэмія Украіны ў галіне навукі і тэхнікі (уклад Л.А. Сасноўскага - работы па Трыбафатыцы);
- 2009 года - рашэннем Вучонага Савета БДУ С.С. Шчарбакову прысуджана прэмія ім. А.М. Сеўчанкі для маладых навукоўцаў «За цыкл работ па даследаванні асаблівасцяў напружана-дэфармаванага стану механічных сістэм ва ўмовах кантактнага ўзаемадзеяння і аб'ёмнага дэфармавання ў дачыненні да тэхнічных аб'ектаў адказнага прызначэння»;
медалямі і дыпломамі за навуковыя дасягненні, атрыманымі членамі навуковай школы:
- 1989 - Л.А. Сасноўскі узнагароджаны сярэбраным медалём ВДНГ СССР «За распрацоўку метадалагічных і тэарэтычных асноў Трыбафатыцы»;
- 2009 года - на Сусветным трыбалагичным кангрэсе WTC-IV (Кіёта, Японія) ВА "Гомсельмаш" і ТАА «НВА Трыбафатыка» упершыню прадставілі праект «Сюрпрызы Трыбафатыцы» з дэманстрацыяй машыны для зносастомленасных выпрабаванняў СІ-03М; праект узнагароджаны Дыпломам, у якім адзначаны «унікальныя магчымасці» машыны;
- 2009 года - В.У. Камісараў узнагароджаны Дыпломам Гомельскага абласнога выканаўчага камітэта таленавітым маладым навукоўцам і спецыялістам «За дасягненне значных вынікаў у эканоміі і ашчаднасці пры правядзенні навуковых даследаванняў і прыкладных распрацовак у галіне прыродазнаўчых і тэхнічных навук»;
- 2010 года - на Санкт-Пецярбургскiм тэхнічным кірмашы ў конкурсе «Лепшы інавацыйны праект і лепшая навукова-тэхнічная распрацоўка года» Гродзенскім універсітэтам імя. Я. Купалы ўпершыню прадстаўлена машына СІ-04 для зносастомленасных выпрабаванняў. Праект узнагароджаны Дыпломам II ступені (з уручэннем сярэбранага медаля) у намінацыі «Новыя высокатэхналагічныя распрацоўкі абсталявання і навукаёмістыя тэхналогіі»;
- 2010 года - у рамках ISTF 2010 адбылася навуковая сесія «Філасофія, сінэргетыка і Трыбафатыцы», на якой Л.А. Сасноўскі узнагароджаны Ганаровай граматай Інстытута філасофіі НАНБ «За выдатны ўклад у развіццё міждысцыплінарных навуковых даследаванняў, прапаганду сучасных філасофскіх ведаў, распрацоўку інавацыйных прынцыпаў укаранення філасофскай метадалогіі да развязання найважнейшых прыродазнаўчанавуковых і тэхнічных задач»;
- 2013 г. - Л.А. Сасноўскі узнагароджаны юбілейным медалём «У гонар 80-годдзя нацыянальнай акадэмii наук Беларусi" за значны ўклад у развiццё новых напрамкаў навуковых даследванняў i распрацовак у галiне забеспячэння эксплуатацыйнага рэсурса прамысловых вырабаў, актыўнае супрацоўнiцтва з арганiзацыямi нацыянальнай акадэмii наук Беларусi;
ганаровымі навуковымі званнямі, атрыманымі членамі навуковай школы:
- 2008 - за значны ўклад у стварэнне метадалагічных, тэарэтычных і эксперыментальных асноў Трыбафатыцы, павышэнне эксплуатацыйнай надзейнасці сістэмы “тармазныя калодкі – кола – рэйка”, падрыхтоўку высокакваліфікаваных спецыялістаў чыгуначнага транспарту Л.А. Сасноўскі атрымаў вышэйшую ўзнагароду ААТ «Расійская чыгунка» - знак “Ганаровы чыгуначнік”.